Dg > Deformacije kičmenog stuba i problemi koštano-zglobnog sistema

Skolioza - korisni tekstovi

(1/6) > >>

Tia:
Skolioze


Definicija

    * Skolioza je bočno iskrivljenje kičme


Istorijat

    * Ovaj deformitet je prvi opisao i dao mu ime Hipokrat oko 400 godina pre nove ere.


 
Podela

    * Kongenitalne
    * Idiopatske
    * Neuromuskularne
    * Skolioze kod tumora
    * Ekstraspinalne


Kongenitalne skolioze

    * Prisutne su na rođenju
    * Posledica su loše formiranog pršljena, jednog ili više


Idiopatske skolioze

    * To su najčešće skolioze, oko 90% svih skolioza
    * Ženska deca obolevaju 5 do 7 puta više od muške dece
    * Uzrok nije dovoljno jasan. U novije vreme neki autori navode da su ove skolioze češće ako beba spava na leđima a ređe ako se beba postavlja potrbuške

 
Podela idiopatskih skolioza

    * Infantilne (0 do 4 godina)
    * Juvenilne (4 do 10 godina)
    * Adolescentne (preko 10 godina)


Učestanost idiopatskih skolioza

    * Skolioze sa bočnom krivinom do 10 stepeni se smatraju beznačajnim i sreću se kod 23%.
    * Skolioze preko 10 stepeni se sreću kod 2,5%
    * Skolioze preko 20 stepeni se sreću u 0,4-3 promila
    * 15-27% dece sa skoliozom ima roditelje koji imaju skoliozu


Neuromuskularne skolioze

    * su posledica ili promena na nervnim ili na mišićnim strukturama
    * Neuropatske su zbog lezija motornih neurona
    * Miopatske su zbog lezija mišića kao što su mišićne distrofije, Marfanov sindrom, artrogripoza, neurofibromatoza

 
Skolioze kod tumora

    * su posledica tumora na kičmenom stubu ili na kičmenoj moždini

 
Ekstraspinalne skolioze

    * su posledica raznih kontraktura van kičmenog stuba koje sekundarno dovode do skolioze

 
Stepen skolioze

    * se određuje prema uglu koji zaklapaju dva krajnja najstrmija pršljena u krivini

 
Udruženost skolioze

    * Skolioza može biti udružena sa kifozom, rotacijom i torzijom kičmenog stuba

 
 
Rotacija kičme

    * je okretanje kičme oko uzdužne osovine

 
Torzija

    * je uvrtanje jednog pršljena prema drugom

 

Fiksiranost skolioze

    * Nefiksirana, labava, skolioza je kada se pri stajanju skolioza uočava, ali se gubi pri antefleksiji trupa (savijanju tela unapred)
    * Fiksirana, strukturna, skolioza je kada se skolioza ne gubi kod antefleksije trupa

 

Progresija skolioza

    * zavisi od stepena krivine, zahvaćenog dela kićme i fiziološke starosti deteta
    * skolioze sa većom krivinom su progresivnije
    * torakalne i dvostruke skolioze su progresivnije od lumbalnih i torakolumbalnih
    * najprogresivnije skolioze počinju između pete i desete godine života

 
Progresija skolioza

    * Skolioza može da pređe i 100 stepeni i da jako deformiše celo telo
    * Mnogo zavisi od fiziološke starosti koja se određuje metodom po Risseru na osnovu rendgenskog snimka karlice.
    * Skolioze od 20-29 stepeni u fiziološkoj starosti po Risseru stadijum 0 i 1 progrediraju u preko 65% pacijenata, a u stadijumima 2, 3, 4 progresija postoji samo u 20%. Zbog toga je ovo određivanje po Risseru obavezno
    * Skolioze koje počinju u uzrastu od 4 do 10 godina imaju lošiju prognozu od skolioza koje počinju ranije ili kasnije.
    * Veliki procenat ovih skolioza (27 do 56%) se završava operativnim tretmanom.


Fizikalni pregled kod skolioza

    * pregled krivine kičme
    * obavezno obuhvata visinu ilijačnih kostiju i asimetrije ekstremiteta,
    * asimetrije ramena,
    * asimetrije površnih trbušnih refleksa,
    * pregled kože (zbog eventualne neurofibromatoze)

 
Inegalitet nogu

    * Razlike u dužini nogu do 1 cm se tolerišu
    * od 1 do 2,5 cm poželjna je korekcija
    * preko 2,5 cm do 5 cm obavezna je korekcija obućom
    * preko 5 cm je indikacija za operativnu korekciju



Lečenje skolioza

    * Glavni cilj lečenja skolioza je da se stanje ne pogorša
    * Takođe važan cilj je da se skolioza smanji ako je to moguće
    * Svetski stav za lečenje skolioza do 10 stepeni je samo praćenje na 3 do 6 meseci.
    * Eventualne vežbe nisu neophodne ali se ne isključuju
    * Skolioze od 10 do 25-30 stepeni se obavezno prate na 3-6 meseci.
    * Po nekim svetskim autorima vežbe nemaju efekta a po drugima vežbe su neophodne
    * Stav u Srbiji (i lični stav) je da takva deca treba da aktivno vežbaju.


Vežbe

    * su neophodna procedura
    * rade se pod kontrolom fizijatra i fizioterapeuta, a kasnije i u kućnim uslovima
    * podižu opšti tonus mišića
    * balansiraju se kontrakture pojedinih mišićnih grupa što deluje korektivno na deformaciju
    * rade se bez prekida do završetka lečenja


Električna stimulacija

    * primenjivana je u pojedinim ustanovama ali statistički ne postoji razlika u odnosu na grupu gde nije primenjivana tako da se njeno korišćenje ne preporučuje

 
Mideri

    * U lečenju skolioza preko 30 stepena primenjuju se mideri.
    * Oni se mogu primeniti i kod skolioza preko 25 stepeni ako je u toku godine došlo do značajnog pogoršanja krivine skolioze (preko 5 ili preko 10 stepeni)
    * Koriste se dva osnovna tipa midera:
    * -Visoki mideri, Cerviko-Torakalno-Lumbo-Sakralne Ortoze , CTLSO mideri i
    * -Torako-Lumbo-Sakralne Ortoze, TLSO mideri


CTLSO mideri

    * se oslanjaju na karlicu u donjem delu, a na potiljak i bradu u gornjem delu
    * se obavezno primenjuju ako je vrh krivine iznad osmog torakalnog pršljena
    * mogu se primeniti i kod nižih skolioza i tada daju bolje rezultate od TLSO midera

 
TLSO mideri

    * se oslanjaju na karlicu, zahvataju lumbalni i torakalni deo ali ne i vrat
    * primenjuju se kod skolioza čiji je vrh krivine ispod osmog torakalnog pršljena
    * kod krivina iznad osmog torakalnog pršljena nemaju efekta i tada ih ne treba ni primenjivati


Dnevna primena midera

    * Mideri se koriste 23 do 24 sata dnevno i tada imaju povoljan efekat
    * ako se koriste 6 do 8 sati dnevno efekat je isti kao i da se ne koriste


Komplikacije midera

    * Korišćenje midera dovodi do psiholoških, respiratornih i drugih smetnji


Psihološki problemi

    * Čak 84% dece se žali na psihološke probleme.
    * Najčešći su:
    * gubitak samopouzdanja
    * noćno mokrenje
    * anorexia nervosa



Respiratorni problemi

    * Korišćenje midera smanjuje vitalni kapacitet, funkcionalni rezidualni kapacitet i totalni plućni kapacitet (14 do 22%)


Drugi problemi

    * problemi sa kožom zbog pritiska midera na kožu ili alergija na materijal od koga je napravljen mider
    * smanjenje pokretljivosti kičmenog stuba
    * akutna tireotoksikoza
    * digestivni problemi

 
Dužina korišćenja midera

    * kada se počne korišćenje midera koristi se do završetka rasta (Risser 5)

 
Korišćenje midera

    * Zbog nuspojava i komplikacija midere treba koristiti samo kod slučajeva gde postoji jasna indikacija za njihovu primenu
    * Njihovo korišćenje van nabrojanih indikacija samo dovodi do komplikacija bez pozitivnih efekata


Gipsevi

    * Gipsevima se postiže nešto bolja korekcija od korekcije miderom ali je jako otežano održavanje lične higijene i danas se ređe koriste

 

Trakcija

    * Korekcija skolioze se postiže trakcijom koja na jednoj strani ima za uporište glavu, a na drugoj strani je ili sama težina tela ili ima uporište na karlici ili na nadkolenicama.

 
Halo trakcija

    * Trakcija se fiksira za glavu preko “HALO” aparata koji se fiksira za kosti glave preko 4 klina

Halogravitaciona trakcija

    * S jedne strane aparat je fiksiran za glavu a sa druge strane je sama težina tela
    * se koristi kod težih skolioza, naročito kod izraženih respiratornih problema ili kao priprema za operaciju
    * Ako se ne radi operacija posle halo trakcije se apliciraju gipsevi i kasnije mideri

 
Operativno lečenje

    * koristi se kod teških skolioza, ako je moguće posle završetka rasta.
    * Moguća je i operacija pre završetka rasta ako je skolioza jako teška i brzo napreduje
    * Koriste se zadnji i prednji pristup.
    * Veće korekcije se postižu prednjim pristupom ali je sam pristup kroz grudni koš ili trbuh težak.
    * Zadnji pristup je tehnički jednostavniji.
    * Kod teških skolioza se retko koriste i prednji i zadnji pristup


Komplikacije operativnog lečenja

    * su neurološke komplikacije
    * infekcije
    * ukočena kičma
    * pseudoartroze
    * i druge komplikacije

 
Zaključak

    * Lečenje je kompleksno i zahteva višegodišnju saradnju ortopeda, deteta, roditelja, fizijatra, ortotičara, fizioterapeuta, psihologa, socijalnog radnika, nastavnika i cele okoline
    * Treba se držati principa i stavova koji su jedinstveno usaglašeni u svetu.
    * Svako odstupanje od protokola lečenja samo komplikuje lečenje i u principu pogoršava stanje



Izvor: http://209.85.135.104/search?q=cache:HGh7A2nyXwgJ:www.zcbor.org.yu/SkolSld.pps+skolioza&hl=sr&ct=clnk&cd=7&lr=lang_sr

sand:
 Krivljenje kičme na levu ili desnu stranu u obliku slova "C" ili na obe strane u obliku slova "S" naziva se "skolioza". U najvećem broju slučajeva je nepoznatog uzroka, pa je i njena progresija nepredvidiva što jako otežava lečenje. Može se javiti u najranijem uzrastu, u fazama intezivnog rasta, u pubertetu ili na završetku rasta.


 
Ako jedan od roditelja ili oboje imaju bilo koji deformitet kičmenog stuba velika je verovatnoća da će i dete takođe imati isti problem. U tom slučaju treba pratiti rast kičmenog stuba od najranijeg uzrasta i reagovati na svaku promenu odmah.
 
Prisustvo bilo kog problema na zglobovima i mišićima na rođenju i u toku prve godine života (stopala okrenuta na unutra ili spolja, torticolis, iščašeni kukovi), ako nisu u potpunosti sanirani mogu imati za posledicu pojavu deformiteta kičme.
 
Zato je važno da roditelj redovno posmatra dete i obrati pažnju na znake mogućeg deformiteta.
Kako uočiti deformitet
Najbolje je da dete bude bez odeće, na 1-2 metara ispred, leđima okrenuto



 Najpre treba pogledati visinu ramena, moguće je da jedno rame bude niže, a samim tim i lopatica sa te strane je nešto niža i malo odvojena u odnosu na drugu.
 
Ako rukom pratite pršljenove i uočite da nisu u ravnoj liniji to je signal za odlazak na lekarski pregled. Asimetrija trouglova stasa (prazan prostor između ruku i struka koji treba da bude u obliku trougla, koji su simetrični ako nema deformacije) takođe može biti znak upozorenja.
 
Obavezno treba proveriti simetriju rebarnih lukova kada se dete savije u napred kao da hoće rukama da dodirne stopala. Svaka izbočina u nivou rebara, naročito jednostrana je alarmantan znak za hitan pregled ortopeda ili fizijatra.

Lečenje
Pored poznatih uzroka, naslednog faktora, preležanih bolesti, prisustva nekih deformiteta na rođenju, loših navika držanja tela, nepravilnog sedenja, kod jako velikog procenta skolioza nije moguće utvrditi uzrok pa je zato njihovo lečenje daleko teže i neizvesnije. Bilo koji deformitet kičme, a naročito krivljenje u stranu mora biti praćeno od strane lekara, ortopeda ili fizijatra koji će zavisno od trenutnog stanja, uzrasta deteta i progresije deformiteta odrediti način lečenja.
 
Ciljane korektivne vežbe sprovodi fizioterapeut uz pomoć roditelja ako je u pitanju dete mlađeg uzrasta. Vežbe se rade svakodnevno uz povremene kontrolne preglede lekara. Dobro je ako postoje uslovi da dete pliva leđnim stilom pre svega, takođe uz profesionalni nadzor.
 
Lečenje skolioza je dugotrajno i nekada mora biti upotpunjeno ortopedskim miderima kada se vežbama ne može zaustaviti deformitet. U najtežim slučajevima kada su iskrivljenja velika ili kada vežbama i miderom nije postignut zadovoljavajući rezultat problem se rešava operacijom.
 
Za razliku od drugih deformiteta kičmenog stuba (kifoza, lordoza) gde je moguće sprovoditi vežbe u kućnim uslovima i kod kojih je preporuka da se deca bave različitim sportovima i da budu fizički aktivna bez ikakvih ograničenja, skolioza kao deformitet zahteva isključivo individualni pristup svakom detetu. Zato je neophodna saradnja roditelja i stručnjaka, lekara i fizioterapeuta kako bi se sa ovim deformitetom izborili na najbolji mogući način do završetka rasta deteta.

centar za korektivnu gimnastiku

sand:

sand:
Skolioza je deformitet kralješnice u frontalnoj ravnini. Ili Postranični zavoj dijela ili cijele kralješnice.

Razlikujemo strukturalne i nestrukturalne (funkcionalne) skolioze.

Nestrukturalne (funkcionalne) – nazivamo ih još i skoliotična držanja. To su patološka iskrivljenja kralješnice u kojima krivine kičme nisu fiksirane. Karakteristično za njih je da se zakrivljenja gube u testu pretklona (pri fleksiji trupa).

Strukturalne – karakterizira ih osim postraničnog iskrivljenja kralješnice i rotacija kralješnice te torzija kralješaka. Po svom nastanku mogu biti kongenitalne i stečene.

Prema životnoj dobi dijelimo ih na infantilne (do četvrte godine), juvenilne (od 4. do 10. godine) i adolescentne (iza 10. godine).

Kod strukturalnih se kralješnica najčešće na određenoj lokaciji pojavljuje najprije jedan strukturalni zavoj kojeg nazivamo primarni zavoj (krivina), kao reakcija na to javlja se sekundarna krivina sa konveksitetom na suprotnu stranu. Da bi trup ostao izbalansiran mogu se pojaviti kompenzatorne krivine iznad i ispod primarnog zavoja. Rijetko postoje dvije primarne krivine sa prateće dvije sekundarne. Tada se radi o «dvostrukoj S» krivini.

Skolioze se imenuju prema lokalizaciji i konveksitetu primarnog zavoja, npr. Scoliosis thoracalis dextra ili dekstrokonveksna skolioza.

Kliničku slika osobe sa strukturalnom skoliozom karakterizira postojanje krivina u testu pretklona – kod torakalne skolioze uočljiva je «rebrena grba» a kod lumbalne skolioze se u pretklonu može zapaziti jača napetost i veći rigiditet paravertebralne muskulature. Ostali znaci su: niži položaj ramena na strani konkaviteta, asimetrija prostora između trupa i opružene ruke (Lorencov trougao), viši položaj ilijačne kosti na konveksnoj strani krivine.

Za određivanje stupnja iskrivljenja kralješnice koristi se metoda po Cobbu, a prema stupnjevima razlikujemo:

    * skolioze do 30˚-  lake ili skolioze I. Stupnja
    * Skolioze  od 30 do 50˚- srednje ili skolioze II. Stupnja
    * Skolioze preko 50˚- teške ili skolioze III. stupnja

KINEZITERAPIJA:

Kineziterapija kao jedina terapija primjenju se kod tzv.skoliotičnih držanja i kod lakih skolioza koje pokazuju diskretan progredirajući tijek. Jednako je važno koristiti vježbe kao prevenciju lošeg držnja, daljnje progresije u skoliozu ali i podloge za zdrav razvoj mišićno-koštanog sustava kao i osnovu za stvaranje dobrih posturalnih navika pri sjedenju, stajanju i hodanju.

Kod strukturalnih skoliza cilj kineziterapije je održavanje postojećeg stanja povećanjem mobilnosti kralješnice, povećanjem snage mišića a time i zadržavanje postojeće deformacije ili usporavanja daljnje progresije. Koristi se u kombinaciji sa nošenjem ortoza.

Izbor između simetričnih ili asimetričnih vježbi temelji se na postojećem stupnju skolioze, rigidnosti deformacija, stanju preostale muskulature, dobi pacijenta.

Simetrične vježbe indicirane su kod skoliotičnih držanja.

-     Cilj im je ojačati leđnu i abdominalnu muskulaturu i time povećati stabilnost kralješnice. Izvode se istovremenim jačanjem konkavne i konveksne strane. Jednako važno je i istezanje skraćene muskulature – mišića fleksora zadnje lože natkoljenice (hamstringsa), mišića quadratus lumboruma, mišića adduktora natkoljenice. Provode se i vježbe na pomagalima (švedske ljestve), kao i  s pomagalima (lopta, štap) te vježbe u vodi. Poželjno ih je provoditi u grupi zbog motivacije koja je potrebna za što dugotrajnije provođenje terapije. Osim vježbi preporuča se i bavljenje sportom (osobito plivanjem).

Kod graničnih slučajeva između skoliotičnog držanja i lake skolioze (do 30 stupnjeva skoliotične krivine) prema kliničkoj slici određuju se asimetrične ili simetrične vježbe.

-      Najčešće se kombiniraju simetrične sa nekim asimetričnim  vježbama. Uz individualizirani pristup svakom pacijentu i dalje se mogu uklopiti u grupne vježbe. Provode se i vježbe na pomagalima (švedske ljestve), kao i  s pomagalima (lopta, štap) te vježbe u vodi. Jednako se preporuča bavljenje sportom (osobito plivanjem) a indicirana je i elekrostimulacija- jačanje slabijih mišića uz intermitentno ispravljenje krivine električnim impulsima.

Kod srednjih i teških strukturalnih skolioza od neprocjenjive je važnosti izrada individualnog plana vježbi za svakog pojedinog pacijenta. Tu se moraju naći asimetrične vježbe s pravilnim smjerovima istezanja koja će djelovati terapeutski na krivine. Lošim izborom vježbi, osim što neće biti učinka na primarnoj krivini, može doći do pojačavanja stupnja iskrivljenja kompenzatornih krivina.

-      od 30 do 50 stupnjeva provode se asimetrične vježbe. Zadatak im je ojačati mišiće konveksne strane, a istegnuti mišiće konkavne strane npr. kod desne torakalne skolioze istežemo lijevu, a jačamo desnu stranu. Kod provođenja ovih vježbi osim individualnog plana potrebna je i stalna pomoć terapeuta za fiksacije prilikom istezanja. Rad s ovim pacijentima teško je uklopiti u grupni rad. Vježbe u vodi se mogu provoditi zbog svog povoljnog učinka na kondiciju i respiraciju pacijenta, ali je i tu potrebna izrada strogog plana asimetričnih vježbi.

-      Osim elektrostimulacije indicirana je i primjena korekcijskih steznika (Milwaukee steznik, Bostonski steznik, TLSO). Osnovni kinezioterapijski principi izvođenja vježbi u stezniku su: aktivna ekstenzija ("bježanje" od pelota) uz korekciju rotacije djelovanjem torakalne ili lumbalne pelote.

-      Vježbe disanja imaju za cilj povećanje mobilnosti i kapaciteta prsnog koša. Specifične  vježbe povećanja mobilnosti kralješnice su tzv. vježbe po Zillgrey-u.

-      iznad 50 stupnjeva skoliotične krivine indicirano je operativno liječenje.

ergovita

plava:
Skolioza    
     
Skolioza je stanje koje podrazumjeva složena lateralna i rotacijska iskrivljenja i deformacije kralješnice. Međutim nije svaka zakrivljenost kralješnice skolioza.

Skolioza je zakrivljenje kralješnice u latero-lateralnom smislu, odnosno u lijevo ili u desno i to ona zakrivljenost koja se snagom mišića ne da ispraviti. Zakrivljenost kralješnice u istoj ravnini (u lijevo ili desno) koje se međutim može ispraviti, ne spada u skolioze.
 
Tako da skolioze možemo podijeliti na strukturalne - one u kojih korekcija krivine mišićnom aktivnosti nije moguća i nestrukturalne skolioze, labave skolioze a to su tzv. dakle skoliotična držanja (koja se voljno mogu ispraviti).
 
Skolioze dijelimo i prema vremenu nastanka te prema lokalizaciji, odnosno mjestu na kralješnici gdje se postranični zavoj pojavljuje.
 
Podjela prema lokalizaciji:

  • torakalna skolioza ukoliko se radi o iskrivljenju grudnog dijela kralješnice
  • lumbalna skolioza ukoliko se radi o iskrivljenju slabinskog dijela kralješnice
 
time dakle pobliže određujemo regiju kralješnice u kojoj je nastupilo iskrivljenje, međutim, još je potrebno naglasiti i stranu, lijevu ili desnu, u koju se dešava iskrivljenje, pa tako skolioza može biti:
 
  • desnokonveksna izbočeni dio postranične krivine okrenut je prema desno
  • lijevokonveksna izbočeni dio postranične krivine okrenut je prema lijevo

Kralješnica može imati jednu krivinu, pa si to predočavamo slovom 'C', ili dvije krivine slovo 'S'.
(Pod ovim se podrazumjevaju primarne krivine, jer svaka primarna krivina ima kompenzatornu, funkcionalnu krivinu ispod ili iznad na kralješnici.)
sl. scoliosis thoracalis dextro convexa
 
Prema vremenu pojavljivanja, skolioze se dijele na :
 
  • infantilne - prve 3 god. života
  • juvenilne - između 3 god. i početka puberteta
  • adolescentne - pojavljuju se početkom puberteta
  • adultne - nakon završenog procesa okoštavanja
 
Uzrok
 
Uzrok skolioza je slabo poznat. Osim idiopatskih skolioza kojima uzrok nije poznat uzroke možemo podijeliti u nekoliko skupina, pa tako uzroci mogu biti: genetske prirode, metabolički uzroci, biomehanički uzroci, faktori rasta. Mnogi uzroci su predviđeni ali nije postignuto opće slaganje među znastvenicima.
 
Prevalencija
 
Skolioza sa zavojem krivine većem od 10° zahvaća 2-3% populacije. Učestalost krivine majnje od 20° je podjednaka u muškaraca i žena. Krivine veće od 20° zahvaćaju oko 1 u 2500 ljudi. Desnoconvexne skolioze češće su nego lijevokonvesne, i jednostrano ili 'C' krivine češće su neko dvostruke ili 'S' krivine. Muškarci će ćešće imati infantilnu ili juvenilnu skoliozu dok žene češće imaju adolescentnu. Kod djevojaka se sedam puta ćešće razvije značajna progresivna krivina. Djevojke će devet puta vjerojatnije da trebati tretman i kod njih je veća tendencija da imaju veći i progresivniji zavoj.
 
Simptomi
 
Osobe sa skoliozom naješće ne osjećaju bol tijekom adolescencije i mladenaštva. Bol se javlja u adolescenciji ako skolioza ostane ne tretirana. Najčešće žalbe roditelja i pacijenata su kozmetičke deformacije.
 
simptomi skolioze uključuju:
 
  •  nejednako razvijenu muskulaturu oko kralješnice
  •  rebranu grbu urokovanu rotacijom rebara kod torakalne skolioze
  •  nejednako nivo ramena i kukova
  •  asimetriju grudi u djevojaka
  •  nejednak prostor između ruku i tijela
  •  odjeću koja ne pristaje dobro
 
Pregled
 
Tijekom pregleda pacijent se zamoli da učini pretklon naprijed ( bending test)
ukoliko je uočeno iskrivljennje pretpostavlja se da je prisutna skolioza i pacijent seupućuje na rerdndgenski prreegled radi potvrđivanja dijagnoze. Puna dužina stojeće kralješnice RTG je standardna metoda za procjenu stupnja progresije skolioze, bilo idiopatske ili congenitalne.Kod osoba u razvoju obavlja se serija RTG pretraga u 3-12 mjesečnim intervalima kako bi se pratila progresija zavoja. U nekim slučajevima ptrebna je i MRI.
 
Prognoza
 
Prognoza skolioze ovisi o nekoliko činjenica. Osnovno pravilo jest što je veća krivina veći je rizik progresije, torekalna krivina i dupla krivina 'S' nose veći rizik progresije od lumbalno conv. skolioze sa jednim primarnim krivinom. Također pacijenti koji još nisu dostigi koštanu zrelost imaju veću vjerojatnost progresiji skolioze.
 
Liječenje
 
Liječenje skolioze je kompleksno i određeno je stupnjem krivine, koštanom zrelošću i vjerojatnošću progresije.
 
postupci su sljedeći :
 
   1. Observacija
   2. Steznici
   3. Operativno lijiečenje
 
Fizikalna terapija
 
Fizikalna terapija ima određeni postotak uspjeha u liječenju skolioze koje su primarno neuromuskularne prirode, međutim konzervativne metode ne mogu riješit problem u slučaju većeg stupnja deformacije prisutnog u velikom broju skolioza. Fizioterapeut primjenjuje tehniku mobilizacije odnosno razgibavanje zglobova i terapeutske gimnastike u cilju povećanja pacijentove snage i pokretljivosti. Elekto mišićna stimulacija EMS je još jedna metoda prihvaćena od strane fizioterapeuta u smislu redukcije mićine napetisti i povećanju mišićnog tonusa.
 
Primjena steznika
 
Steznici se uglavnom primjenjuju da spriječe progresiju krivine kralješnice u adolescenata.
Nekoliko je tipova steznika i njihova primjena ovisi o individualnom stanju i tipu krivine.
Postoji Bostonski steznik još poznat kao Torako-Lumbo-Sakralna Ortoza, koji prijanja uz pacijentovo tijelo poput jakne, pritikajući rub krivine...Sljedeći tip je Milwaukee steznik ili Ceviko-Lumbo-Sakralna ortoza. Ono po čemu se razlikuje od Bostonskog steznika su dugačke metalne šine što se pružaju duž ramena prevenirajući spinalni zavoj.Lyonski steznik koristi se u lumbalnih skolioza.
 
Vrijeme provedeno noseći steznik može varirati od 18 sati na dan do 22 sata na dan zavisno od pacijenta. Studije pokazuje da nema značajne razlike između ova dva perioda.
Pacijenti adolescenti mogu biti upućeni da nose steznik najduže 5 godina i uglavnom nošenje traje do završetka njihovog rasta.
 
Kod krivina većih od 35 - 40 stupnjeva i skolioza progresivnog karaktera primjenjuje se metoda korekcije sadrenim steznicima. Sadreni steznik se nosi 6 do 8 tjedana i tada se ponovi korekcija na ekstenzijskom stolu i stavi novi sadreni steznik ili se nakon ski­danja sadrenog steznika stavi neka od ortoza (Milvvaukee, Bostonski, Lyonski steznik itd).
 
Operativno liječenje
 
Operacija je obično indicirana u kod krivina koje imaju progresivni karakter, i krivina koje utječu na fiziološke funkcije kao što je disanje. Ukoliko se skoliotična krivina i dalje pogoršava i prelazi 50 stupnjeva tada će biti potrebno operativno liječenje. Osnovni princip operativnog liječenja skolioza je da se izvrši spondilodeza primar­nog zavoja u maksimalno moguće korigira­nom položaju.
Operaciju izvodi kirurg ortoped. Iz nebrojenih razloga najčešće je nemoguće posve ispraviti skoliotičnu kralješnicu, ali u većinu slučajeva rezultati su zadovoljavajući.
 
Spondilodeza U ovoj proceduri, kost (ili iz vlastitog tijela (autograft), ili kost davaoca (allograft) je grafted na kralješnicu tako da kad zacijeli, formira solidnu koštanu masu i kralješnica postaje ukočena. Tako se prevenira daljnje pogoršanje krivine na uštrb pokretljivosti.
 
Nakon operativnog zahvata, ovisno o pri­mijenjenoj operativnoj metodi, veličini sko­liotičnog zavoja, životnoj dobi bolesnika, itd., održava se još nekoliko mjeseci imobilizacija u sadrenom stezniku i potom eventualno još u plastičnim steznicima ili Milwaukee stezniku.
 
S obzirom na relativno dugotrajno, a kat­kada i mukotrpno konzervativno liječenje, sve više dolazi do izražaja i mišljenje da se idiopatske skolioze liječe tzv. slobodnim re­žimom i operacijom, tj. prati se progresija skolioze i ukoliko se ustanovi da se radi o evolutivnoj (progresivnoj) formi skolioze izvrši se spondilodeza i u krivina od 40 stup­njeva. To vrijedi za torakalne skolioze, dok se lumbalne skolioze nastoje danas što je du­lje moguće obrađivati konzervativno. Takav konzervativni postupak valja započeti već i kod krivina od 20 stupnjeva, s obzirom na značenje očuvanja mobilnosti lumbalne kra­lježnice.
 
Danas je međutim još uvijek najvažnije što ranije otkriti skoliotičnu deformaciju i odmah započeti najadekvatnije liječenje s ob­zirom na prirodu same skolioze i životnu dob djeteta.

preuzeto sa
http://www.fizijatar-mile-batinic.hr/skolioza-opcenito.htm
 

Navigacija

[0] Indeks poruka

[#] Sledeća strana