Tema: Kvasac

[Tia]

Pivarski kvasac

Kvasac koji se koristi u ishrani vodi poreklo od gljive Saccaromiceti cerevisiae. Zove se pivarski jer se pre nego što su upoznata njegova lekovita svojstva, koristio samo za proizvodnju piva

Danas se zna da on sadrži mnoštvo supstanci korisnih za organizam. Bogat je proteinima, ugljenim hidratima, mineralnim solima, vitaminom koji je vezan zbog mogućnosti da predupredi anemiju, pojača prirodnu odbrambenu moć organizma i smanji rizik od preuranjenog porođaja. Sadrži četiri važna elementa:
- selen: protiv smetnji koje uzrokuje starost;
- hrom: za prevenciju od dijabetesa i infarkta;
- glutamin: pospešuje eliminaciju štetnih materija;
- nukleinske kiseline: održavaju zdravlje telesnih ćelija.

Ipak, najvažnija karakteristika je da suvi pivarski kvasac sadrži velike količine B vitamina koji reguliše nervni sistem, utiče na zdravlje jetre, očiju, neophodan je u fazi rasta i pomaže srcu da dobro funkcioniše.
Postoji Ebersov dokument iz 1555. godine pre Hrista u kome se pominje da ’’blato’’ iz piva čuva telesno zdravlje. U šesnaestom veku lekari su suvi pivarski kvasac definisali kao ’’božanski lek’’.

Suvi pivarski kvasac nije namirnica, ne može da zameni obrok, ali je idealan dodatak koji može da nadoknadi sve eventualne nedostatke u ishrani. Prikladan je naročito u dijetama sa malo vitamina i proteina.

Zbog načina sušenja i konzervisanja koristiti tečni ili kvasac u prahu pomešan sa vodom, jer tada nema izmenjen vitaminski sastav i zadržava svu zdravstvenu efikasnost.
Preporučuje se tokom reduktivnih dijeta ili tokom perioda u kojem se ne jedu jaja, mleko, sir, meso. Optimalan je kod vegetarijanske hrane.

Neki lekari smatraju da je dovoljan samo suvi pivarski kvasac da otkloni smetnje izazvane cirozom ili drugim bolestima jetre.

Koristan je u prevenciji arterioskleroze, pa se preporučuje osobama u odmaklim godinama.

Treba ga redovno davati deci jer pozitivno utiče na fizički i mentalni razvoj. Stimuliše glad kod dece bez apetita.
Pomaže kod dijabetesa jer smanjuje nivo šećera u krvi.
Pomaže digestivne funkcije. Retko ko oseća težinu u stomaku ili mučninu ako redovno uzima suvi pivarski kvasac.
Izvrstan je protiv stresa zbog velike količine B vitamina koji je neophodan za dobru ravnotežu nervnog sistema.

Veoma je koristan protiv konspitacije jer utiče na rad creva.
Kardiolozi ga preporučuju osobama sa srčanim tegobama jer pospešujući varenje, smanjuje napor kojem je srce izloženo posle jela.

Suvi pivarski kvasac je prirodni antibiotik – kontroliše bakterije koje bi mogle da budu štetne za organizam (stafilokoka, salmonela), a istovremeno podstiče učinak bakterija korisnih za dobar rad creva.
Ginekolozi ga preporučuju u trudnoći jer ima preventivno svojstvo za anemiju, smanjuje rizik od ranijeg porođaja i pospešuje razvoj i zdravlje buduće bebe.
Kažu da je tajna lepote Grete Garbo skrivena u suvom pivarskom kvascu. Sigurno je jedno: njegovo dejstvo se jasno vidi na koži. Dezintoksikaciono i depurativno svojstvo za kratko vreme čini kožu čvrstom i blistavom. Pomaže da akne brzo nestanu, a vrlo je efikasan kod ekcema, upala i infekcije kože.
Utiče na brži rast kose i noktiju, jača zube.

Izvor: Boni

[Tia]

Kvasac




Pekarski je kvasac sivkasto bijela vlažna smjesa koja se sastoji od čiste kulture kvasnica, a koristi se za dizanje kruha, peciva i kolača.

Kvasac
Latinski naziv:    Saccharomyces cerevisiae
Engleski naziv:    yeast
Regionalni naziv:    germa


Opis i porijeklo

U internacionalnoj kuhinji kvasac se upotrebljava za izradu tijesta za talijanske pizze, focacciu i panettone, ruske bline, njemačke okruglice.

Pekarski je kvasac sivkasto bijela vlažna smjesa koja se sastoji od čiste kulture kvasnica, a koristi se za dizanje kruha, peciva i kolača. Kvaščeve su gljivice žive i imaju sposobnost pretvorbe (fermentacije) škroba u šećer i šećera u alkohol i ugljik (IV) oksid (CO2). Na tržištu kvasac dolazi kao svježi ili osušeni. Osim pekarskoga postoji još i pivski kvasac koji je nešto bogatiji nutrijentima.

U davna su vremena ljudi zrnje žitarica drobili i jeli u obliku vodene kaše. Kasnije su ga mljeli u primitivnim mlinovima, a usitnjeno su zrnje prosijavali kroz sita. Uz dodatak vode ili mlijeka, od dobivenog su brašna pravili plosnate kruščiće i pekli ih na vrućem kamenju ili izravno na ognjištu. Iako su postupak pečenja kruha s kvascem Egipćani i Babilonci poznavali stotinama godina prije Krista, u ostalim se dijelovima svijeta on proširio mnogo kasnije.

Egipćani su postupak fermentiranja smatrali mudrošću i milošću boga Ozirisa, a pravi je princip fermentacije ostao misterij sve do 17. st., kada je Leeuwenhoek izumom mikroskopa utvrdio postojanje stanica kvasca, a Louis Pasteur proučavao što je to u kvascu što diže tijesto. Do početka industrijske proizvodnje kvasca došlo je 1800. godine.

Energetska i nutritivna vrijednost

Energetska vrijednost svježeg pekarskog kvasca iznosi 158 kcal na 100 g, a suhog pekarskog kvasca 295 kcal na 100 g.

Usporedba sadržaja hranjivih tvari u svježem i suhom pekarskom kvascu (na 100 g namirnice) pokazuje određene razlike. Suhi pekarski kvasac sadrži veće količine bjelančevina, masti, ugljikohidrata, vlakana, minerala (osim cinka) i vitamina.

Uz makronutrijente, pekarski kvasac iznimno je vrijedan izvor minerala i vitamina - željeza, magnezija, fosfora, kalija, cinka, selena, folne kiseline, tiamina, riboflavina, niacina, pantotenske kiseline i vitamina B6.

Zbog visokog sadržaja bjelančevina i vitamina B-skupine, naročito folne kiseline, upotrebljava se kao dodatak prehrani u slučajevima gdje prehranom nisu osigurani u potrebnim količinama.

Ljekovitost

Kao lijek i dijetetičko sredstvo, svježi je kvasac bio poznat već Hipokratu i Dioskoridu. Njihova su se iskustva prenijela i na suhi kvasac, koji je dao dobre rezultate u suzbijanju skorbuta, gonoreje, bolesti ženskih organa, akni, očnih bolesti i slično.

Kupovanje i čuvanje

Svježi i suhi kvasac kupuje se u trgovinama prehrambenih proizvoda. Svježi kvasac pakiran je u obliku kocke od 40 g i čuva se na temperaturi od 2-8°C. Suhi kvasac pak dolazi u vrećicama od 7 g i čuva se na suhom i tamnom mjestu. Rok upotrebe kod obaju je proizvoda naznačen na ambalaži.

Priprema jela s kvascem

Leeuwenhoek je izumom mikroskopa utvrdio postojanje stanica kvasca, a Louis Pasteur proučavao što je to u kvascu što diže tijesto.

Kvasac se najčešće upotrebljava za dizanje tijesta, kako bi ono povećalo volumen, razvilo strukturu te stvorilo specifičan okus i miris.

Osim kruha i peciva, od dizanoga se tijesta izrađuju i omiljeni kolači bakine kuhinje, kao npr. orehnjače, makovnjače, kuglof, pinca, uštipci, krafne, fritule.

U internacionalnoj kuhinji kvasac se upotrebljava za izradu tijesta za talijanske pizze, focacciu (tanku pogaču) i panettone, mediteranske pogače, ruske bline, njemačke okruglice. Čak i famozni croissant sadrži kvasac iako mu je osnova lisnato tijesto.
Kvasac ima bitnu ulogu i u vrenju vina i piva.


Kvasac, svježi

Energetska i nutritivna vrijednost na 100 g.

Hranljive tvari    Mjerna jedinica    Količina

Energetska vrijednost    kcal / kJ          158 / 660
Ukupno bjelančevina    g                    27,80
Ukupno ugljikohidrata     g                     11,80
Ukupno masti              g                        0,00
Dijetalna vlakna       g                         3,00
Kolesterol                mg                          0,00

Izvor: Coolinarka

[Tia]

Ljekovitost kvasca
 
Kvasac je namirnica koju rijetko koristimo samog u prehrani. Uobičajen je dodatak različitim vrstama kruha i kolača.
 
Postoji pivski i pekarski kvasac; oba su ljekovita, sa sličnim djelovanjem:
- djeluju protiv loše probave (dobar digestiv), želučane kiselosti i kroničnog začepljenja stolice, zahvaljujući tome što u crijevnoj flori uspostavljaju ravnotežu između korisnih bakterija i patogenih klica (Proteus, Candida albicans, salmonela, stafilokoki),
- djeluju protiv kisele žuči,
- djeluju protiv akni i drugih poremećaja, odnosno bolesti na koži, čiste i proljepšavaju kožu, otklanjaju upale ne koži; smjesa pekarskog kvasca s vodicom od ružinih latica izvrsna je maska za lice da se postigne lijep ten,
- pomažu u liječenju čira dvanaesnika i želuca,
- djeluju na zdravlje jetre jer čiste krv od toksina (otrova) i drugih otpadnih štetnih tvari; pomažu u liječenju ciroze,
- djeluju protiv ateroskleroze (nakupljanje kolesterola, kalcija i dr. na unutrašnjem sloju krvnih žila, sužavajući otvor žile) jer rastapaju i otklanjaju tzv. LDL-kolesterol,
- djeluju kao biljni inzulin, dakle povoljno kod dijabetesa,
- djeluju antikancerogeno (sprječavaju nastanak i razvoj malignih stanica),
- smanjuju upalne procese,
- djeluju protiv anemije,
- djeluju kao antibiotik, a ne uništavaju crijevnu floru,
- jačaju zube (djeluju protiv karijesa), kosu, obrve i nokte, pospješujući njihov rast,
- djeluju antistresno, jačaju živčani sustav (tonik za živce),
- pospješuju sintezu (stvaranje) vitamina u crijevima, osobito K i B12.

Pekarski i pivski kvasac djeluju ljekovito na više načina zbog toga što obiluju mnogim zaštitnim i ljekovitim tvarima, osobito vitaminima skupine B (B1, B2, B5, B6, B12 i dr.), zatim esencijalnim aminokiselinama (lizinom, leucinom i dr.), željezom, selenom, cinkom, magnezijem, kalijem, natrijem, kalcijem, kromom, nadalje glutationom, važnim enzimom koji sadrži sumpor, i nukleinskim kiselinama.

Djelujući blago alkalno, kvasac neutralizira kiseline u krvi i tkivima, kao što to čine grah i povrće (osobito mrkva, blitva, kupus, rajčica) te voće (osobito grožđice, badem, datulja, dinja, marelica, agrumi), za razliku od mesa, jaja, sireva, kruha, krekera i druge hrane od žitarica, ribe, kikirikija, koji stvaraju kiselost u krvi i tkivima.

Doze i način uzimanja: pekarski kvasac uzima se na prazan želudac, natašte ili između obroka, rastopljen u malo vode ili mlijeka, ili rastopljen u ustima, 1-3 puta u danu, po 1-2 žličice svježeg kvasca. Ne smije ga se uzimati zajedno s voćnim sokovima ili sokovima od povrća (došlo bi do fermentacije u želucu i crijevima, uz stvaranje alkohola). U slučaju čira želuca ili dvanaesnika, uzima se 5-6 puta na dan. Doza za pivski kvasac je 2-3 žlice u prahu ili 6-8 tableta na dan.
 

Izvor: zzjzpgz